خداوند به تحریف حساس است!
بررسی موضع قرآن نسبت به موضوع «تحریف»
حسین صداقت
اساس هر بنای کج بر مبنای وارونه انگاری مفاهیم است. حال ممکن است این وارونگی در مفاهیم در طی سال‌ها همچون فرهنگ و رسم غلط سینه به سینه منتقل شود یا اینکه انسان‌ها مفاهیم را آن‌چنان که خود می پسندند-نه آن‌چنان که به واقع وجود دارد-درک و به آن عمل می‌کنند.
تصور به این است در نوع اول ضعف فرهنگی و جهل اجتماعی بیشتر مؤثر است و اما در سبک دوم انسان‌ها با میل و آگاهی خویش اقدام به این وارونگی در حقایق می‌کنند که یقیناً مطامع و خواهش‌های نفسانی همراه با آن و مقوم آن است. خداوند در قرآن نسبت به این وارونگی و تحریف در کلام و دستورات الهی و مصادره به مطلوب واکنش شدیدی نشان می‌دهد. از این روست که خداوند در قرآن کریم به صراحت می‌فرماید:
أَفَتَطْمَعُونَ أَن یُؤْمِنُواْ لَکُمْ وَقَدْ کَانَ فَرِیقٌ مِّنْهُمْ یَسْمَعُونَ کَلاَمَ اللّهِ ثُمَّ یُحَرِّفُونَهُ مِن بَعْدِ مَا عَقَلُوهُ وَهُمْ یَعْلَمُونَ (بقره/75)
«آیا [به‌راستی] طمع [و آرزو] دارید که اینان به شما ایمان بیاورند؟ با اینکه گروهی از آنان سخنان خدا را می‌شنیدند، آنگاه آنها را پس از فهمیدنش تحریف می‌کردند، درحالیکه خود می‌دانستند.»
مفهوم بر آمده از این آیه دال بر این حقیقت است که عده‌ای سخن خداوند را می‌فهمند اما با این وجود، اقدام به تحریف سخن می‌کنند در حالی که به این اقدام خود واقف هستند تا بدان جا که خداوند ایمان آنها را بعید می‌داند.
از مصادیق دیگر در نهی خداوند از تحریف کلام و راه الهی، می‌توان به این آیه شریفه اشاره نمود که:
یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُواْ لاَ تَقُولُواْ رَاعِنَا وَقُولُواْ انظُرْنَا وَاسْمَعُوا ْوَلِلکَافِرِینَ عَذَابٌ أَلِیمٌ (بقره/104)
«ای کسانی که ایمان آورده‌اید، مگویید راعنا بگویید انظرنا و گوش فرا دارید که برای کافران عذابی است دردآور.»
در آیه خداوند رحمان به دو کلمه راعنا و انظرنا تاکید دارد. ابن عباس مفسر معروف اسلام نقل می‌کند: مسلمانان صدر اسلام هنگامی که پیامبر (صلی الله علیه و آله) مشغول سخن گفتن بود و بیان آیات و احکام الهی می‌کرد، گاهی از او می‌خواستند کمی با تأنّی سخن بگوید تا بتوانند مطالب را خوب درک کنند، و سؤالات و خواسته‌های خود را نیز مطرح نمایند. برای این درخواست، جمله «راعنا»-از ماده «رعی» به معنی مهلت دادن-را به کار می‌بردند. ولی یهود همین کلمه «راعنا» را از ماده «رعونه» که به معنی کودنی و حماقت است استعمال می‌کردند. (در صورت اول مفهومش این است: «به ما مهلت بده» ولی در صورت دوم یعنی اینکه «ما را تحمیق کن»!). در اینجا برای یهود دستاویزی پیدا شده بود که با استفاده از همان جمله‌ای که مسلمانان می‌گفتند، پیامبر یا مسلمانان را مسخره کنند. این آیه نازل شد و برای جلوگیری از این سوء استفاده به مؤمنان دستور داد به جای جمله «راعنا»، جمله «اُنظرنا» را به کار برند که همان مفهوم را می‌رساند، و دستاویزی برای دشمن لجوج نیست. بعضی مفسران گفته‌اند که جمله راعنا، در لغت یهود یک نوع دشنام بود و مفهومش این بود «بشنو که هرگز نشنوی» این جمله را تکرار می‌کردند و می‌خندیدند!. بعضی دیگر نقل کرده‌اند که یهود به جای راعنا، «راعینا» می‌گفتند که معنیش «چوپان ما» است، و پیامبر اسلام (ص) را مخاطب قرار می‌دادند و از این راه استهزا می‌کردند.
این قضیه نشان می‌دهد که خداوند حتی به تحریف کلمات روزمره مسلمین توسط یهود و امکان جعل و سوء استفاده از معانی کلمات حساسیت نشان می‌دهد، تا جایی که یکی از آیات قرآن را به دستوری مبنی بر به کاربردن واژه‌ای غیرقابل تحریف در گفتار روزانه مردم اختصاص می‌دهد.
مسئله‌ای که ذکر آن رفت خود شاهد بر این موضوع است که خداوند از کلامش محافظت می‌کند و بر آن گزندی وارد نیست. همچنان که در قرآن مجید خداوند می‌فرماید:
«انّا نحن نزّلنا الذّکر و انا له الحافظون (حجر/9)
ماییم که ذکر قرآن را فرو فرستادیم و به یقین آن را حفظ خواهیم نمود.»
اما در کنار این مسئله خداوند به منظور جلوگیری از برداشت غلط و تحریف گونه، کلمه‌ای معادل را بر می‌گزیند و مسلمانان را به رعایت آن اهتمام می‌بخشد تا کلام حق به تفسیر انحرافی بددلان منحرف از راه حق دچار نگردد که بی شک این نیز از معجزات بی شمار قرآن کریم است.
خداوند در قسمت دیگری از قرآن نسبت به خطر یهود منحرف و تحریف گر که آیات قرآن و تاریخ بر دین ستیزی و پیمان شکنی و تحریف تورات و مقابله و عناد آنها با پیامبران و فرستادگان خداوند گواه است، متذکر می‌شود:
یا أَیُّهَا الرَّسُولُ لا یَحْزُنْکَ الَّذینَ یُسارِعُونَ فِی الْکُفْرِ مِنَ الَّذینَ قالُوا آمَنَّا بِأَفْواهِهِمْ وَ لَمْ تُؤْمِنْ قُلُوبُهُمْ وَ مِنَ الَّذینَ هادُوا سَمَّاعُونَ لِلْکَذِبِ سَمَّاعُونَ لِقَوْمٍ آخَرینَ لَمْ یَأْتُوکَ یُحَرِّفُونَ الْکَلِمَ مِنْ بَعْدِ مَواضِعِهِ (مائده/41)
«ای فرستاده (خدا)! آنها که در مسیر کفر شتاب می‌کنند و با زبان می گویند: «ایمان آوردیم» و قلب آنها ایمان نیاورده، تو را اندوهگین نسازند! و (همچنین) گروهی از یهودیان که خوب به سخنان تو گوش می‌دهند، تا دستاویزی برای تکذیب تو بیابند آنها جاسوسان گروه دیگری هستند که خودشان نزد تو نیامده اند آنها سخنان را از مفهوم اصلیش تحریف می‌کنند.»
همه این موارد و تذکرات و تحکمات خداوند با هدف نهی از تحریف کلام وحی و نفی هرگونه انحراف در سبیل الله در شرایطی است که خداوند پیامبر خود را که عزیزترین خلق است و او را حقاً ابوالقاسم به معنای تقسیم کننده رحمت حق نامید نیز از این تذکرات و هشدارها مستثنی نمی‌داند. لذا خداوند در آیات 44 تا 47 سوره مبارکه الحاقه می‌فرماید:
وَلَوْ تَقَوَّلَ عَلَیْنَا بَعْضَ الْأَقَاوِیلِ (44) لَأَخَذْنَا مِنْهُ بِالْیَمِینِ (45) ثُمَّ لَقَطَعْنَا مِنْهُ الْوَتِینَ (46) فَمَا مِنکُم مِّنْ أَحَدٍ عَنْهُ حَاجِزِینَ (47)
«اگر پیامبر پاره‌ای سخنان را به افترا بر ما ببندد. با قدرت او را فرو می‌گیریم. سپس رگ دلش را پاره می‌کنیم. هیچ یک از شما را توان آن نیست که، مانع شود.»
این مسئله حجت است بر تمامی انسان‌ها مبنی بر اینکه طبق آیات و روایاتی که شرح آن رفت خداوند در مقابله با هرگونه تحریف در ارزش‌ها و آرمان‌های راستین الهی سختگیر است حتی اگر بنده کامل و آخرین فرستاده و حبیب خود حضرت محمد مصطفی (ص) باشد!
ارسال دیدگاه: